Beste vrienden van de Zee van Pelgrim Antonio,
Over 2 weken is het zover. Dan zien we Nederland door de wolken uit zicht verdwijnen in ruil voor de warme rode aarde van Braziliaanse bodem. Afgelopen week werd een spannende en belangrijke datum vastgelegd: de Braziliaanse première van de film op 18 september. Wat wordt het dan ineens écht.
In Canudos zijn de ruïnes van het oude dorp, die de afgelopen jaren droog waren gevallen, na een regen in februari weer verdwenen. Maar niet diep – inmiddels steken de punten van de ruïnes van de kerk alweer boven het water uit. De première kunnen we daarom niet bij de ruïnes zelf houden, maar aan de oevers van het stuwmeer, op een steenworp afstand ervan. En vanuit heel Brazilië, honderden en soms duizenden kilometers ver, zijn er mensen die ons laten weter er bij te zullen zijn. De lijst groeit iedere dag.
Daarna trekken we tot eind oktober rond door de wijde omgeving, om de film te vertonen in stadjes, dorpen en gehuchten, op witte muren overal waar mensen hem willen zien.
Onze laatste weken hier staan in het teken van alle voorbereidingen. En zoals het gaat in het leven: hoe dieper je gaat, des te langer ook de lijsten worden van dingen die nog geregeld zouden moeten worden. Maar terwijl we bezig zijn zien we overal op wonderlijke manier onverwachte deurtjes open gaan.
Het doet goed om te merken dat we worden verwacht. Dat er veel mensen zijn die zich verheugen ons terug te zien (net als wij hen). Bijvoorbeeld Francisca de Osvaldo, de stille oude dame uit de film die vertelt hoe zij en haar man hun laatste spullen uit hun huis sleepten toen het water kwam. Zij heeft een telefoon, en haar vreugde was uitbundig toen we haar belden om te zeggen dat we nu écht terugkwamen. We werden meteen uitgenodigd om in haar huis te gast te zijn, en zullen de eerste tijd waarschijnlijk bij haar inwonen. “Até logo, se Deus quiser, com fé em Deus” – ‘Tot gauw, zo God wil, met vertrouwen in God’ – waren de woorden waarmee ze het gesprek afsloot.
En Landinho Pé de Bode, de accordeonist en visser, was op bezoek in Salvador waar een vriend hem de braziliaanse trailer van de film liet zien, op Youtube. Hij moest hartelijk lachen toen hij zichzelf in beeld zag verschijnen, roeiend en brabbelend over het stuwmeer. Hij kijkt erg uit naar onze komst.
Voor zover we weten maakt iedereen het goed, en dat is fijn om te horen.
Een boodschap voor Canudos
In onze vorige nieuwsbrief schreven we over ons plan om berichten van kijkers uit Nederland mee te nemen voor de mensen van Canudos. Via de film mochten jullie hen ontmoeten, en nu we terug gaan willen we de mensen uit Canudos de kans geven ook jullie te ontmoeten. Graag zouden we onze vertoningen daar omlijsten met korte boodschappen van mensen die de film hier hebben gezien. We hebben al een aantal hele persoonlijke berichten ontvangen. Voor iedereen die dacht: ’dat wil ik ook’ maar er nog geen tijd voor had: er is nog gelegenheid tot 20 augustus.
Waardoor werd je geraakt? Zou je iets persoonlijks willen zeggen tegen iemand uit de film? Neem een kort berichtje op, in beeld of geluid, en mail het naar ons toe. Of schrijf een kaart, brief of email naar onderstaand adres. Wij zorgen ervoor dat je boodschap vertaald en wel terecht komt bij de mensen van Canudos. Zo willen we hun iets teruggeven: het besef dat hun leven – hun geschiedenis – mensen héél ver weg weet te bereiken, te raken, te verrijken.
Alvast hartelijk dank!
In de tussentijd vierden we de 100ste vertoning van de film, in een prachtige ezelstal in Oosterbeek. Wie had ooit gedacht dat de sneeuwbal zó ver zou rollen 🙂 Kort daarvoor was ik (Mendel) met de film op een bijzondere tournee door Duitsland, Zwitserland en Liechtenstein – elf vertoningen in twaalf dagen. In Bazel werd ik na afloop van de film aangesproken door een Braziliaanse vrouw. Ze noemde haar achternaam, en bij mij begonnen er meteen allerlei bellen te rinkelen. Want wat blijkt? Haar overgrootvader, Elias Canário uit Canudos, is de man die in 1944 een brief schreef aan de Braziliaanse president, met de vraag of die alstublieft een stuwmeer wilde laten aanleggen tegen de droogte. Dat dat stuwmeer er daadwerkelijk zou komen, en dat Canudos daarbij onder water zou verdwijnen, kon hij natuurlijk niet bevroeden. En zeventig jaar later loopt zijn achterkleindochter in Zwitserland onvermoed een film tegen het lijf waarin dit hele verhaal wordt verteld. Wat is de wereld toch klein…
Er liggen inmiddels een heel aantal uitnodigingen uit andere delen van Brazilië, om de film ook daar te komen vertonen. Maar Brazilië is groot en het moet ook voor ons als gezin te behappen blijven. Daarom beperken we ons vooralsnog tot een kleine kring: de mensen waar het ons echt om gaat, waaruit hij is ontstaan – de bron waar we hem naar terugbrengen. Via welke wegen de film zich daarna het beste door de rest van Brazilië kan verspreiden, zal vanzelf blijken. We hebben heel veel zin in deze reis, en zijn ontzettend benieuwd wat hij ons en de mensen daar gaat brengen.
Voor nu wensen we jullie allemaal nog een hele mooie zomer toe, met heerlijk veel zonneuurtjes. Onze volgende brief hopen we vanuit Canudos te sturen.
Een heel hartelijke groet,
Mendel & Susanne
